İslam Tarihi

1. İSLÂM TARİHİ ANABİLİM DALI

   Hz. Muhammed’den başlamak üzere Müslümanların çevresinde gelişen olayları ve kaynağını İslâm dininden alan müesseseleri inceleyen İslâm Tarihi, İlâhiyat fakültelerinin temel derslerinden birini oluşturmaktadır.

    Tarihteki tüm Müslüman millet ve devletler, İslâm Tarihi biliminin konusudur. İslâm Tarihi bu millet ve devletlerin tarihî arka planlarını, sonraki varlıklarını, kurumlarını, sosyal, kültürel, siyasî ve ekonomik yönlerden ele alıp İslâm kültür ve medeniyeti içerisindeki yerlerini bilimsel olarak tespit etmeye çalışır. Bunu yaparken şiirden arşiv malzemelerine, yazılı eserlerden müzelik malzemelere kadar çok geniş bir kaynak yelpazesine istinad eder.

Anabilim Dalı Tarihçesi

   İslâm Tarihi ilk olarak, Ankara Üniversitesi’nde Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken’in 1949 yılında İlâhiyat Fakültesi dersleri için ileri sürdüğü taslak içerisinde, İslâm medeniyetine dair ilimler grubu içerisinde yer almıştır. Ancak, 1953-54 öğretim yılına kadar programda yer almamış ve okutulmamıştır. Bu öğretim yılından itibaren ise Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nin tüm sınıflarında haftada iki saat olmak üzere okutulmaya başlanmıştır. Bu dersi ilk olarak okutan hocalar arasında Prof. Dr. Neşet Çağatay (1953’ten Aralık 1981’e kadar), Prof. Dr. Hüseyin Gazi Yurdaydın (1953’ten Temmuz 1990’a kadar), Doç. Dr. Bahriye Üçok (1953’ten Ekim 1971’e kadar) yer almaktadır.

    İslâm Tarihi, 1976 yılından itibaren II. ve III. sınıflarda haftada ikişer saat okutulmuş, son sınıflarda ise İslâm Tarihi ve İslâm Kurumları Tarihi şeklinde iki anabilim dalına ayrılmış; bu yeni düzenlemeden sonra İslâm Kurumları Tarihi dersi, Prof. Dr. Hüseyin Gazi Yurdaydın tarafından okutulmuştur. Prof. Dr. Hüseyin Gazi Yurdaydın ayrıca, Türk-İslâm Tarihi, İslâm Kurumları Tarihi, Paleografi-Epigrafi derslerini okutmuştur. Ülkemizde başta Osmanlı Tarihi’nde olmak üzere, çok sayıda bilim adamının yetişmesine katkıda bulunmuştur. 1983-95 yılları arasında Türk Tarih Kurumu aslî üyeliği yapmış; bu tarihten Aralık 1999’da vefatına kadar da aynı kurumda Şeref Üyesi olarak hizmet vermiştir.

   1982 yılında Yüksek Öğretim Kurumu’nun kurulmasıyla İlâhiyat fakültelerinde yeni düzenlemeler yapılmıştır. İslâm Tarihi, anabilim dalı olarak, ilk defa oluşturulan üç bölümden biri olan İslâm Medeniyeti ve Sosyal Bilimler Bölümü içerisinde yer almıştır. Hem bölüm başkanlığını hem de anabilim dalı başkanlığını Temmuz 1990’dan emekli oluncaya kadar Prof. Dr. Hüseyin Gazi Yurdaydın yürütmüştür. Daha sonra bu görevi Prof. Dr. Sabri Hizmetli üstlenmiştir. 2002-2008 yılları arasında Prof. Dr. Nesimi Yazıcı, hem İslâm Tarihi ve Sanatları Bölümü hem de İslâm Tarihi Anabilim Dalı başkanlığını yürütmüştür. 2008-2017 yılları arasında ise Prof. Dr. İbrahim Sarıçam, İslâm Tarihi ve Sanatları Bölümü ile İslâm Tarihi Anabilim Dalı Başkanlığını ifa etmiştir.

   Ankara Üniversitesi’nin 14. 01. 1992 tarih ve 144-1150 sayılı kararıyla bölümün ismi İslâm Tarihi ve Sanatları olarak değiştirilmiş ve İslâm Tarihi Anabilim Dalı bu bölüm içerisinde yer almıştır. İslam Tarihi Anabilim Dalı Başkanlığı’nı halen Prof. Dr. Seyfettin Erşahin yürütmektedir.

Anabilim Dalı Hedefleri

   İslâm Tarihi Anabilim Dalı, diğer bölüm ve anabilim dallarının İlâhiyat öğrencilerine kazandırmayı amaçladığı bilgi düzeyi ve formasyona paralel olarak, tarihî süreç içerisinde İslâm tarihi ve medeniyetini ele alması bakımından önemli bir fonksiyon üstlenmektedir. İslâm tarihçiliğinin, olayları sadece kronolojik bir tasnif içerisinde ele almak olmadığını, olayları zaman ve mekân şartları içerisinde değerlendirerek, sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasî boyutlarını ortaya çıkarmak olduğunu benimsetmek ve bu yönde örnek çalışmalar sunmak amacındadır. Anabilim dalının diğer hedeflerinden bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Klasik dönem İslâm Tarihi kaynakları ve literatürü hakkında bilgi sahibi olma
• İslâm Tarihi olay ve olgularına bilimsel ve analitik yaklaşma
• İslâm Tarihi alanının kapsamı ve diğer alanlarla ilişkisini bilme
• Hz. Muhammed’in doğduğu ortamın dinî, kültürel ve sosyal özelliklerini tanıma; hayatına dair populer kültürde yer alan bilgilerde tarihî olanla kurgusal olanı birbirinden ayırt etme,
• Hz. Muhammed’in kişiliğini tanıma,
• Dört Halife döneminin temel siyasî olayları ve kültür ve medeniyet alanlarındaki temel gelişmeler hakkında bilgi sahibi olma,
• Emeviler ve Abbasiler döneminin temel siyasî olaylar ve kültür – medeniyet alanlarındaki gelişmeler hakkında bilgi sahibi olma,
• Klasik Dönem İslâm Tarihi’nde dinî ve etnik grupların statülerini, devletle ve birbirleriyle olan ilişkilerini analiz etme,
• İslâm Tarihi’nde dinî ve etnik grupların statülerini, devletle ve birbirleriyle olan ilişkilerini analiz etme
• İslâm tarihi araştırmaları ve yazımı esnasında kullanılabilecek temel kaynak türleri hakkında bilgi edinme,
• Tarih metodolojisinin temel konularını bilme ve araştırmalarında kullanabilme
• İslâm Medeniyeti ve İslâm Medeniyeti Tarihinin kaynakları hakkında bilgi sahibi olma
• İslâm Medeniyetinin tarihteki rolüyle gelecekteki konumunu analiz etme
• Medeniyetlerle ilgili güncel tartışmaları izleyip değerlendirme
• Genel Türk Tarihi’ni ana hatlarıyla bilme

Bologna Bilgi Sistemi-İslam Tarihi (Yüksek Lisans)
Bologna Bilgi Sistemi-İslam Tarihi (Doktora)

2. İSLAM TARİHİ ANABİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYELERİ

Prof. Dr. Seyfettin ERŞAHİN (Anabilim Dalı Başkanı)
Prof. Dr. Mehmet ÖZDEMİR
Prof. Dr. İrfan AYCAN
Prof. Dr. Nahide BOZKURT
Prof. Dr. Hasan KURT
Doç. Dr. Halide ASLAN
Doç. Dr. Nurullah YAZAR
Ar. Gör. Fatma Merve ÇINAR
Ar. Gör. Kevser BEYAZYÜZ SİPAHİOĞLU
Ar. Gör. Canan ÖZKAN
Ar. Gör. Fatma Nur İBRAHİMOĞLU
Ar. Gör. Tuğba ASLAN
Ar. Gör. Burak ARSLAN

3.İSLAM TARİHİ ANABİLİM DALI MÜFREDATI

LİSANS

KOD	YARIYIL	Dersin Adı
İLH109	I/GÜZ	Siyer (Arapça)
İLH112	II/BAHAR	İslam Tarihi I
İLH213	III/GÜZ	İslam Tarihi II
İLH235	III/GÜZ	Tarihte Usul(S)
İLH222	IV/BAHAR	Tarih Felsefesi (S)
İLH218	IV/BAHAR	Türk-İslâm Devletleri Tarihi
İLH327	V/GÜZ	İslâm Kurumları Tarihi (S)
İLH348	VI/BAHAR	İslami Kültür Coğrafyaları(S)
İLH435	VII/GÜZ	Paleografi-Epigrafi(S)
İLH445	VII/GÜZ	Osmanlı Tarihi(S)
İLH408	VIII/BAHAR	İslâm Medeniyeti Tarihi
İLA434	VIII/BAHAR	Türk Cumhuriyetleri Tarihi (S)
EDP111	I/GÜZ	The Life of the Prophet
EDP110	I/GÜZ	Cultural Geography of Islam
EDP112	II/BAHAR	History of Islam I
EDP211	III/GÜZ	History of Islam II
EDP229	III/GÜZ	Ottoman Turkish (S)
EDP212	IV/BAHAR	History of Islamic Civilisation
EDP335	V/GÜZ	The Legacy Of Al-Andalus
EDP338	VI/BAHAR	Ottoman History and Cıvilization
EDP445	VII/GÜZ	Islamic Historiography
EDP446	VIII/BAHAR	Philosophy of History (S)

YÜKSEK LİSANS

KOD	AD	KREDİ	AKTS
91005001	Araştırma Yöntemleri	3	8
25015021	Tarih Felsefesine Giriş	2	6
25015064	Osmanlı Tarihinin Arşiv Kaynakları	2	6
25015065	Selçuklu Siyasi Tarihi	2	6
25015069	İslam Tarihinin Kaynakları (Literatür)	2	6
25015073	Osmanlıca Tarihi Metinler: Matbu Metinler	2	6
25015074	Osmanlıca Tarihi Metinler: El Yazması Metinler	2	6
25015075	Endülüs Siyasi Tarihi	2	6
25015076	Hristiyan İspanya’da Müslüman Ve Yahudi Azınlıklar	2	6
25015077	Siyer Araştırmalarında Yöntem	3	8
25015078	Batı Literatüründe Hz. Muhammed	3	8
25015079	Tarih Teorileri	2	6
25015080	Abbasiler: Siyasi Tarih	2	6
25015081	Abbasiler: Kültür ve Medeniyet Tarihi	2	6
25015082	Emevi Dönemi (Siyasi Tarih)	2	6
25015083	Müslüman Azınlıklar Tarihi (Kültür ve Medeniyet)	2	6
25015084	İslam’ın Yayılış Tarihinin Bilgi Kaynakları Ve Ortam	2	6
25015085	Psikososyal Boyutlarıyla İslamlaşma	2	6
25015086	Türk ve İslam Kültürlerinin Etkileşim Süreci	3	8
25015087	Türk-İslam Kültürünün Somut Tezahürleri	3	8
25015088	İslam Medeniyet Tarihi: Klasik Dönem	2	6
25015089	İslam Medeniyet Tarihi: Yenileşme Dönemi	2	6
25015090	Türkiye’nin Dini Tarihi: Klasik Dönem	2	6
25015091	Türkiye’nin Dini Tarihi: Yenileşme Dönemi	2	6
25015092	Türk-İslam Devletleri Tarihi: Karahanlılardan Selçuklulara	2	6
25015093	Türk-İslam Devletleri Tarihi: Moğol İstilası Sonrası	2	6
25015094	Osmanlı Kuruluş Dönemi Tarih Yazarları ve Eserleri	2	6
25015095	Osmanlı Son Dönem Tarih Yazarları ve Eserleri	2	6
25015096	Cumhuriyet Türkiye’sinde İlk Dönem İslam Tarihçiliği	2	6
25015097	Cumhuriyet Türkiye’sinde Osmanlı Tarihçiliği	2	6
25015098	Osmanlı Tarihi Kaynakları	2	6
25015099	Selçuklu Kültür ve Medeniyeti	2	6
25015101	Ortaçağ İslam Siyaset Düşüncesi Tarihi	2	6
25015102	Ortaçağ Sonrası İslam Siyaset Düşüncesi Tarihi	2	6

DOKTORA

KOD	AD	KREDİ	AKTS
92006001	Araştırma Yöntemleri	3	10
25016009	Siyer ve Kaynakları	3	10
25016055	Avrupa’da İslâm	3	10
25016057	Osmanlıca Tarihi Metinler: Matbu Metinler	2	8
25016058	Osmanlıca Tarihi Metinler: El Yazması Metinler	2	8
25016059	Endülüs’te Siyasi-İdari Müesseseler	2	8
25016060	Endülüs’te İlim Ve Kültür Hayatı	2	8
25016061	Müslüman Azınlıklar Tarihi (Siyasi Tarih)	2	8
25016062	Emevi Dönemi (Kültür Ve Medeniyet)	2	8
25016063	Eleştirel Tarih Felsefesi	2	8
25016064	Tarih Felsefesi: Anlam Ve Yorum	2	8
25016065	Oryantalizm ve İslam Tarihi	3	10
25016066	Türk Tarih Literatüründe Hz. Muhammed: Karahanlılardan Selçuklulara	3	10
25016067	Türk Tarih Literatüründe Hz. Muhammed: Osmanlı Tarihçiliğinde Hz. Muhammed	3	10
25016068	İslam’ın Yayılışında Etkin Temel Faktörler	3	10
25016069	İslam’ın Yayıldığı Coğrafya	3	10
25016070	Din-Kültür Ve Medeniyet	2	8
25016071	Türk-İslam Kültürünün Gündelik Hayattaki İzdüşümleri	2	8
25016072	Osmanlı Tarih Yazıcılığının Başlangıç Ve Gelişimi	2	8
25016073	Osmanlılarda Tarih Yazıcılığının Kurumsallaşma Süreci	2	8
25016076	Osmanlı Düşünce Tarihi	2	8
25016077	Osmanlı Sosyal Tarihi	2	8
25016078	Selçuklu Yönetim Anlayışı	2	8
25016087	Müslümanların Kültür Coğrafyaları	2	8
25016090	İslam Tarihinin Kaynakları (Tarih Ve Usul)	2	8
25016093	Selçuklu Devlet Teşkilatı	2	8
25016094	İslam Coğrafyası Şehirleri Ve Tarihsel Çevresi	2	8

 

Tarih Felsefesi / Metodoloji / Tarih Yazıcılığı

• Ahmed Özcan, Türkiye’de Popüler Tarihçilik (1908-1960), Ankara: TTK Yayınları, 2011.
• Arnold J. Toynbee, Uygarlık Yargılanıyor, çev. K. Yargıcı, M. A. Yalman, İstanbul: Örgün Yayınevi, 2016.
• Aytaç Yıldız, Oryantalizm Tartışma Metinleri, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2014.
• Casım M. Sultan, Stratejik Tarih Yorumu, İstanbul: Mana Yayınları, 2017.
• Doğan Özlem, Tarih Felsefesi, İstanbul: Notos Kitap Yayınevi, 2017.
• Edward Hallet Carr, Tarih Nedir?, çev. Misket Gizem Gürtürk, İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• Edward Said, Şarkiyatçılık, çev. Berna Ülner, İstanbul: Metis Yayınları, 2020.
• Erdem Sönmez, Annales Okulu ve Türkiye’de Tarih Yazımı, İstanbul: Tan Yayınları, 2010.
• Fernand Braudel, Felipe Dönemi’nde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2017, C. I-II.
• Fernand Braudel, Tarih Üzerine Yazılar, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2016.
• Fernand Braudel, Uygarlıkların Grameri, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İstanbul: İmge Yayınları, 2017.
• George G. Iggers, Yirminci Yüzyılda Tarih Yazımı, çev. Gül Çağalı Güven, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2016.
• George Simmel, Tarih Felsefesinin Problemleri, çev. Gürsel Aytaç, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2008.
• A.R. Gibb, İslam Medeniyeti Üzerine Araştırmalar, çev. A. Özkök, K. Durak, Ankara: Kitabevi Yayınları, 1991.
• İ. Aycan, S. Erşahin, M. Söylemez, Apokrif Tarih Yazıcılığı, Ankara: Araştırma Yayınları, 2003.
• İlhan Tekeli, Tarih Yazımı Üzerine Düşünmek, Ankara: Dost Yayınevi, 1998.
• İrfan Aycan, Mahfuz Söylemez, İdeolojik Tarih Okumaları, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 1998.
• Fontana, E. H. Carr, Tarih Yazımında Nesnellik ve Yanlılık, Ankara: İmge Kitabevi, 2018.
• John Tosh, Tarihin Peşinde, çev. Özden Arıkan, İstanbul: Kronik Kitap, 2020.
• Josef Horowitz, İslam Tarihçiliğinin Doğuşu, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
• Marc Bloch, Tarihin Savunusu ya da Tarihçilik Mesleği, çev. Ali Berktay, İstanbul: İletişim Yayınları, 2018.
• March Bloch, Feodal Toplum, çev. Melek Fırat, İstanbul: Islık Yayınları, 2019.
• Mehmed Fuad Köprülü, Tarih Araştırmaları, İstanbul: Akçağ Yayınları, 2004.
• Mübahat Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, Ankara: TTK Yayınları, 2020.
• Nahide Bozkurt, Müslüman Tarihçilerin Dünya Tarihi Tasarımları, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2020.
• Nahide Bozkurt, Tarih Felsefesi, Tarihin Doğası ve Belirleyicileri, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2020.
• Paul Veyne, Tarih Nasıl Yazılır?, çev. Nihan Özyıldırım, İstanbul: Metis Kitap, 2014.
• Peter Burke, Annales Okulu: Fransız Tarih Devrimi, çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2014.
• G. Collingwood, Tarih Tasarımı, çev. Kurtuluş Dinçer, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2019.
• Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul; IRCICA, 1998.
• Sabri Hizmetli, İslam Tarihçiliği Üzerine, Ankara: DİB Yayınları, 1991.
• Salih Özbaran, Tarih Tarihçi ve Toplum, İstanbul: Yakın Kitabevi, 2015
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.
• Stephen Humphreys, İslam Tarih Metodolojisi: Bir Sosyal Tarih Uygulaması, çev. M. Bedir, F. Aydın, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2004.
• Şemseddin Günaltay, İslam Tarihinin Kaynakları: Tarih ve Müverrihler, İstanbul; Endülüs Yayınları, 1991.
• Ümit Hassan, İbn Haldun Metodu ve Siyaset Teorisi, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2015.
• Engin, A. Şimşek (ed.), Türkiye’de Tarih Yazımı, İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2017.
• Zeki Velidi Togan, Tarihte Usûl, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.

Cahiliye Dönemi

• Bernard Lewis, Uygarlık Tarihinde Araplar, İstanbul: Pegasus Yayınevi, 2006.
• İbnü’l-Kelbî, Kitâbu’l-Esnâm: Putlar Kitabı, çev. Beyza Bilgin, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016.
• Mehmet Azimli, Cahiliyeyi Farklı Okumak, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
• Neşet Çağatay, İslam Dönemine Dek Arap Tarihi, Ankara: TTK Yayınları, 1989.
• Şemsettin Günaltay, İslam Öncesi Araplar ve Dinleri, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2020.

Siyer

• Abdülaziz ed-Dûrî, İlk Dönem İslam Tarihi, çev. Hayrettin Yücesoy, İstanbul: Endülüs Yay. 2017.
• Ebû’l-Velîd el-Ezrakî, Ahbaru Mekke: Mekke Tarihi, çev. Yunus Vehbi Yavuz, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
• Eyüp Baş (ed.), İslâm Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Eyüp Baş, Son Peygamber Hz. Muhammed, Ankara: Grafiker Yayınları, 2017.
• Musa Bağcı, Beşer Olarak Hz. Muhammed, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2010.
• İ. Sarıçam, M. Özdemir ve S. Erşahin, İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru, Ankara: Nobel Yayınları, 2011.
• İbn Şihab ez-Zühri, el-Megâzî: İlk Dönem İslâm Tarihinde Savaşlar, çev. Mehmet Nur Akdoğan, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
• İbrahim Sarıçam, Muhammed ve Evrensel Mesajı, Ankara: DİB Yayınları, 2012.
• İzzet Derveze, Muhammed’in Savaşları, çev. Ali Aslan, İstanbul: Ekin Yayınları, 2017.
• Ali Kapar, Heyetler: Hz. Peygamber Dönemi Diplomasi, İstanbul: Endülüs Yayınları, 2017.
• J. Kister, İlk Dönem İslâm Tarihi Üzerine Makaleler, çev. Ali Aksu, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2014.
• Mahmud Esad, İki Cihan Devleti Arasında Hz. Muhammed (SAV.), haz. Seyfettin Erşahin, Ankara: Otto Yayınları, 2017.
• Montgomery Watt, Muhammed’in Mekkesi, çev. Mehmet Akif Ersin, İstanbul: KURAMER, 2017.
• Muhammed Hamidullah, Peygamber’in Altı Orijinal Diplomatik Mektubu ve Arap Yazısının Temeline Giriş, çev. Mehmet Yazgan, İstanbul: Beyan Yayınları, 2007.
• Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, çev. Mehmet Yazgan, İstanbul: Beyan Yayınları, 2020.
• Mustafa Özkan, Muhammed Fakir miydi?, Ankara: Liberte Yayınları, 2016.
• Mustafa Zeki Terzi, Peygamber ve Hulefa-yi Raşidin Döneminde Askeri Teşkilat, İstanbul: Siyer Yayınları, 2017.
• Sabri Hizmetli, İslam Tarihi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2006.
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.
• Montgomery Watt, Hz. Muhammed Medine’de, İstanbul: KURAMER, 2016.

 Hulefa-yı Raşidin

• Ahmet Ağırakça, Ebu Bekir Devri Dönemi İslam Tarihi, İstanbul: Buruc Yayınları, 1998.
• Ahmet Ağırakça, Ömer, İstanbul: Beyan Yayınları, 2012.
• Ethem Ruhi Fığlalı, İmam Ali, Ankara: TDV Yayınları, 1996.
• Eyüp Baş (ed.), İslâm Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Eyüp Baş, İslâm’ın İlk Döneminde Müslüman Yahudi İlişkileri, Gökkubbe Yay., İstanbul: Gökkubbe Yayınları, 2018.
• İbrahim Sarıçam, Ebu Bekir, Ankara: TDV Yayınları, 1996.
• İbrahim Sarıçam, Hz. Osman, Ankara: TDV Yayınları, 2014.
• İbrahim Sarıçam, Ömer, Ankara: TDV Yayınları, 2010.
• Murat Akarsu, Kabile Bürokrasisi ve Hz. Osman, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
• Mustafa Fayda, Hulefâ-yı Raşidîn Devri, İstanbul 2014.
• Mustafa Fayda, Hz Ömer Zamanında Gayr-i Müslimler, İstanbul: Marmara Ünv. İlahiyat Fak. Yayınları, 2019.
• Mustafa Fayda, İslamiyet’in Güney Arabistan’da Yayılışı, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1982.
• Mustafa Zeki Terzi, Peygamber ve Hulefa-yi Raşidin Döneminde Askeri Teşkilat, İstanbul: Siyer Yayınları, 2017.
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.

Emeviler

• Ali Aksu, Emevi Devletinin Yıkılışı, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2007.
• Eyüp Baş (ed.), İslâm Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Fatih Erkoçoğlu, Emevi Devleti’nin Dönüm Noktası Abdülmelik b. Mervan, Ankara: TDV Yayınları, 2011.
• Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara: Otto Yayınları,
• İ. Aycan, İ. Sarıçam, Emeviler, Ankara: TDV Yayınları, 1993.
• İbrahim Sarıçam, Emevî-Haşimî İlişkileri: İslam Öncesinden Abbasilere Kadar, Ankara: TDV Yayınları, 1997.
• İrfan Aycan (ed.), Emevîler Dönemi Bilim, Kültür ve Sanat Hayatı, Ankara: Otto Yayınları,
• İrfan Aycan, Saltanata Giden Yolda Muaviye b. Ebu Sufyan, Ankara: Otto Yayınları, 2017
• Mehmet Ali Kapar, Halifeliğin Emevilere Geçişi ve Verasete Dönüşmesi, İstanbul: Beyan Yayınları, 1998.
• Mehmet Özdemir, Endülüs Müslümanları I: Siyasi Tarih, Ankara: TDV Yayınları, 2012.
• Mehmet Özdemir, Endülüs’te İspanyol Mühtediler ve Siyasî Hareketleri, Ankara, 2000.
• Mehmet Özdemir. Endülüs Müslümanları II: Kültür ve Medeniyet, Ankara: TDV Yayınları, 2012.
• Mustafa Özkan, Emeviler Döneminde İktidar-Ulema İlişkisi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.

Abbasiler

• Andre Clot, Harun Reşid ve Abbasiler Dönemi, çev. Nedim Demirtaş, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2007.
• Cem Zorlu (der.), Din ve Siyasal Söylem Abbasi Devleti’nin Meşruiyet Kavgası, İstanbul: İnsan Yayınları, 2006.
• Cem Zorlu, Abbasilere Yönelik Dini ve Siyasi İsyanlar, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2001.
• Eyüp Baş (ed.), İslâm Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Halil İbrahim Hançabay, Abbasiler Döneminde Vezirlik, İstanbul: Klasik Yayınları, 2017.
• Mehmet Aykaç, Abbasi Devletinin İlk Dönemi İdari Teşkilatında Divanlar, Ankara: TTK Yayınları, 1997.
• Mehmet Azimli, Abbasiler Dönemi Babek İsyanı, Ankara: İlahiyat Yayınları, 2004.
• Muhammed Akoğlu, Mihne Sürecinde Mutezile, İstanbul: İz Yayıncılık, 2006.
• Mustafa Demirci, Beytül’l-Hikme, İstanbul: İnsan Yayınları, 2016.
• Nahide Bozkurt, Mu’tezile’nin Altın Çağı-Me’mun Dönemi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları,
• Nahide Bozkurt, Oluşum Sürecinde Abbasî İhtilali, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2000.
• Nahide Bozkurt, Abbasiler, İstanbul: İsam Yayınları, 2021, 8. bs.
• Saim Yılmaz, Mu’tazıd ve Müktefi Döneminde Abbasiler, İstanbul: Kayhan Yayınları, 2015.
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.

Türk İslam Devletleri

• Ahmet Yaşar Ocak, Selçuklular Osmanlılar ve İslâm, İstanbul: Timaş Yayınları, 2017.
• Claude Cahen, Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, çev. Yıldız Moran, İstanbul: E Yayınları, 1991.
• Erdoğan Merçil, Gazneliler Devleti Tarihi, Ankara: TTK Yayınları, 2007.
• Erdoğan Merçil, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2021.
  Hakkı Dursun Yıldız, İslamiyet ve Türkler, İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayınları, 2019.
• Eyüp Baş, İslâm Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Hanefi Palabıyık, Valilikten İmparatorluğa Gazneliler: Devlet ve Saray Teşkilatı, Ankara: Araştırma Yayınları, 2002.
• Hasan Kurt, Orta Asya’nın İslamlaşma Süreci (Buhara Örneği), Ankara: Fecr Yayınevi, 1998.
• İbrahim Kafesoğlu, Harezmşahlar Devleti Tarihi, Ankara: TTK Yayınları, 2000.
• Nesimi Yazıcı, İlk Türk İslam Devletleri Tarihi, Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Nurullah Yazar, Büyük Selçuklu Devleti’nde İktidar Mücadeleleri, Ankara: Otto Yayınları, 2017.
• Osman Çetin, Selçuklu Müesseseleri ve Anadolu’da İslamiyetin Yayılışı, İstanbul: Marifet Yayınları, 1981.
• Osman Çetin, Türk İslam Devletleri Tarihi, İstanbul: Düşünce Kitabevi, 2009.
• Osman Turan, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2020.
• Refik Turan (ed.), Selçuklu Tarihi, Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Reşat Genç, Karahanlı Devlet Teşkilatı, Ankara: TTK Yayınları, 2002.
• Seyfettin Erşahin, Akkoyunlular: Siyasal, Kültürel, Ekonomik ve Sosyal Tarih, Ankara, 2002.
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.

Osmanlı Tarihi

• Ahmet Yaşar Ocak, Kültür Tarihi Kaynağı Olarak Menâkıbnâmeler, Ankara: TTK Yayınları, 2010.
• Ahmet Yaşar Ocak, Selçuklular Osmanlılar ve İslâm, İstanbul: Timaş Yayınları, 2017.
• Ahmet Yaşar Ocak, Türkiye, Türkler ve İslam, İstanbul: İletişim Yayınları, 2021.
• Cemal Kafadar, İki Cihân Âresinde: Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Ankara: Birleşik Dağıtım Kitabevi, 2010.
• K. Shaw, S. J. Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul: E yayınları, 1994.
• Erhan Afyoncu, Tanzimat Öncesi Osmanlı Tarihi Araştırma Rehberi, İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2018.
• Eyüp Baş, Osmanlı Tarih Yazarlarında Toplumsal Sorumluluk Bilinci, Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• Eyüp Baş, Osmanlı Türklerinde Arapça Tarih Yazıcılığı, Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• Franz Babinger, Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri, çev. Coşkun Üçok, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2000.
• E. Çıpa, E.Fetvacı (der.), Osmanlı Sarayında Tarih Yazımı, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2014.
• Halide Aslan, Tanzimat Dönemi Din Değiştirme Hareketleri (1839-1876), Ankara: TDV Yayınları, 2019.
• Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu, İstanbul: Kronik Kitap, 2018.
• Halil İnalcık, Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adalet, İstanbul: Kronik Kitap, 2020.
• Kemal Karpat, vd., Osmanlı ve Dünya, İstanbul: Timaş Yayınları, 2019.
• Mehmed Fuad Köprülü, Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu, İstanbul: Alfa Yayınları, 2019.
• Mehmed Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, İstanbul: Alfa Yayınları, 2016.
• Mustafa Gündüz, Osmanlı Eğitim Mirası: Klasik ve Modern Dönem Üzerine Makaleler, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2013.
• Oğuz Adanır, Osmanlılar ve Avrupa, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2013.
• Oğuz Adanır, Osmanlılar ve Ötekiler, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2013.
• Remzi Demir, Osmanlılarda Bilimsel Düşüncenin Yapısı, İstanbul: Epos Yayınları, 2014.
• Seyfettin Erşahin, İslam Tarihini Anlama Kılavuzu, Ankara: Otto Yayınları, 2017.
• Suraiya Faroqhi, Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, çev. Elif Kılıç, İstanbul: Tarh Vakfı Yurt Yayınları, 2014.
• Taner Timur, Osmanlı Kimliği, Ankara: İmge Kitabevi, 2010.
• Tufan Gündüz (ed.), Osmanlı Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Tufan Gündüz (ed.), Osmanlı Teşkilat Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2014.

Kurumlar Tarihi

• Adam Mez, Onuncu Yüzyılda İslam Medeniyeti: İslam’ın Rönesansı, çev. Salih Şaban, İstanbul: İnsan yayınları, 2014.
• Eyüp Baş (ed.), İslam Kurumları Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, 2017.
• Ibn Kuteybe, Halifeler ve Siyaset: el-İmame ve’s-Siyase, çev. Kadir Erbil, Ankara: Maruf Yayınları, 2017.
• İ. Sarıçam, S. Erşahin, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• İsmet Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi, Ankara: AÜİF Yayınları, 1985.
• Tayyip Gökbilgin, Osmanlı Müesseseleri Teşkilatı ve Medeniyeti Tarihine Genel Bakış, İstanbul: İstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yayınları, 1977.
• Maverdi, el-Ahkamü’s-sultaniyye : İslam’da hilafet ve devlet hukuku, çev. Ali Şafak, İstanbul: Bedir Yayınları, 1976.
• Mehmet Ali Ünal, Osmanlı Müessesleri Tarihi, Isparta: Fakülte Yayınevi,
• Muhammed Hamidullah, İslam Müesseselerine Giriş, çev. İhsan Süreyya Sırma, İstanbul: Beyan Yayınları, 1992.
• Murat Belge, Osmanlı’da Kurumlar ve Kültür, İstanbul: Bilgi Ünv. Yayınları, 2008.
• Mustafa Nuri Paşa, Netaycu’l-vukuat: Kurumları ve Örgütleriyle Osmanlı Tarihi, sad. Neşet Çağatay, Ankara: TTK Yayınları, 1979.
• Suphi es-Salih, İslam Kurumları, çev. İbrahim Sarmış, Ankara: Fecr Yayınları, 1999.
• Barthold, İslam Medeniyeti Tarihi, çev. Mehmef Fuad Köprülü, Ankara: Akçağ yayınları, 2004.

Medeniyet Tarihi

• İ. Sarıçam, S. Erşahin, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• Adam Mez, Onuncu Yüzyılda İslam Medeniyeti, İslam’ın Rönesansı, çev. Salih Şaban, İstanbul: İnsan Yayınları, 2014.
• Cahit Baltacı, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul: Marmara Ünv. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2019.
• Corci b. Habib Zeydan, İslam Medeniyet Tarihi, çev. Z. Meğamiz, M. Çevik, İstanbul: Üçdal Neşriyat, 2019.
• Eyüp Baş (ed.), İslam Medeniyeti Tarihi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları,
• Hamilton A. R. Gibb, İslam Medeniyeti Üzerine Araştırmalar, çev. A. Özkök, K. Durak, Ankara: Kitabevi Yayınları, 1991.
• İ. Sarıçam, S. Erşahin, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• İsmail Hami Danişmend, İslam Medeniyeti, İstanbul: Yağmur Yayınları, 1989.
• Tayyip Gökbilgin, Osmanlı Müesseseleri Teşkilatı ve Medeniyeti Tarihine Genel Bakış, İstanbul: İstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yayınları, 1977.
• Marshall G.S. Hodgson, İslamın Serüveni I-III, çev. Berkay Ersöz, İstanbul: Phoneix Yayınları, 2021.
• Osman Turan, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2020.
• Sırrı Üçer, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul; İrfan Yayınevi, 1969.
• Barthold, İslam Medeniyeti Tarihi, çev. Mehmef Fuad Köprülü, Ankara: Akçağ yayınları, 2004.
• M. Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, Ankara: Sarkaç Yayınları, 2010.
• Will Durant, İslam Medeniyeti, çev. Orhan Bahaeddin, İstanbul: Elips Yayınları, 2004.
• Kazıcı, M. Şeker, İslam-Türk Medeniyeti Tarihi, İstanbul: Çağrı Yayınları,1982.
• Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul: Marmara Ünv. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2016.

5. İSLAM TARİHİ TEZ YAZIM YÖNERGESİ
Tez Yazım Yönergesi